Đề kiểm tra học kỳ II môn Ngữ văn Khối 8 - Năm học 2021-2022 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra học kỳ II môn Ngữ văn Khối 8 - Năm học 2021-2022 (Có đáp án)

1. ĐỀ A KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Đề môn: Ngữ văn - Lớp 8 Thời gian làm bài: 90 phút PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm) Đọc bài thơ sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới: TỨC CẢNH PÁC BÓ Sáng ra bờ suối, tối vào hang, Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng. Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng Cuộc đời cách mạng thật là sang. (Hồ Chí Minh, Ngữ văn 8, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015) Câu 1. (0,5 điểm) Bài thơ thuộc thể thơ gì? Câu 2. (0,5 điểm) Xác định đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật: Cuộc đời cách mạng thật là sang. Câu 3. (1,0 điểm) Nêu nội dung chính của bài thơ. Câu 4. (1,0 điểm) Qua bài thơ, em học tập được ở Bác điều gì? PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung phần Đọc - hiểu, viết đoạn văn (khoảng 120 từ) trình bày ý nghĩa của tinh thần lạc quan đối với đời sống mỗi con người. Câu 2. (5,0 điểm) Dựa vào văn bản Chiếu dời đô, hãy trình bày suy nghĩ về vai trò của Lí Công Uẩn đối với vận mệnh đất nước. HẾT Giám thị coi kiểm tra không giải thích gì thêm KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Đề môn: Ngữ văn - Lớp 8 Thời gian làm bài: 90 phút HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ A Phần Câu Nội dung Điểm 1 - Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. 0.5 2 - Câu trần thuật “Cuộc đời cách mạng thật là sang.” 0.5 Trang 1
2. có đặc điểm: + Hình thức: không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu khác (nghi vấn, cảm thán, cầu khiến), kết I. ĐỌC thúc câu bằng dấu chấm. HIỂU + Chức năng: Dùng để nhận định. 3 - Học sinh có nhiều cách diễn đạt khác nhau. 1.0 - Định hướng: Bài thơ thể hiện hiện thực cuộc sống thiếu thốn, gian khổ nhưng Bác luôn có niềm tin vững chắc và một phong thái ung dung, tự tại. 4 - Đây là câu hỏi mở, học sinh vận dụng vốn hiểu 1.0 biết của mình để trả lời theo ý riêng của bản thân nhưng phải phù hợp với phẩm chất của Bác được thể hiện trong bài thơ. - Chẳng hạn như: niềm tin đối với dân tộc, tinh thần lạc quan, tinh thần vượt khó, phong thái ung dung tự tại, a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn. 0.25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa 0.25 của tinh thần lạc quan trong cuộc sống c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn. Có thể viết 1.0 đoạn văn theo định hướng sau: *Giải thích: 0.25 - Lạc quan là gì? - Lạc quan là thái độ sống - Lạc quan là luôn vui tươi, vui cười dù có bất kì 1 chuyện gì xảy ra - Lạc quan như là một liều thuốc bổ cho cuộc sống tươi đẹp hơn. * Bàn luận 0.25 - Lạc quan sẽ tạo nên cuộc sống tươi đẹp cho tất cả mọi người - Giúp chúng ta biết sống một cách có ý nghĩa hơn - Giúp con người tránh khỏi những hiểm họa trong II. TẠO cuộc sống LẬP - Những người lạc quan thường thành công trong VĂN cuộc sống và công việc BẢN - Biểu hiện của tinh thần lạc quan + Luôn tươi cười dù có chuyện gì xảy ra + Luôn yêu đời + Luôn bình tĩnh xử lí mọi tình huống dù có chuyện gì xảy ra * Mở rộng: Một số tấm gương về tinh thần lạc 0.25 quan - Bác Hồ ở trong tù vẫn có thể sáng tác thơ, ngắm trăng Trang 2
3. - Các bệnh nhân ung thư vẫn lạc quan để chiến đấu bệnh tật để giành giật sự sống - Các em bé mồ côi vẫn lạc quan sống để mong ngày gặp lại cha mẹ của mình * Bài học: 0.25 - Đây là một tinh thần rất tốt, giúp con người vượt qua số phận - Bênh cạnh đó nó còn có những tác động xấu khi con người có tinh thần lạc quan thái quá. d. Sáng tạo: Cách diễn đạt trôi chảy, lưu loát, có 0.25 suy nghĩ riêng về vấn đề. e. Chính tả, dùng từ đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính 0.25 tả, chuẩn ngữ pháp của câu, chuẩn ngữ nghĩa của từ. a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận 0.25 Có đầy đủ Mở bài, Thân bài, Kết bài. b. Xác định đúng đối tượng cần nghị luận: Vai trò 0.25 của Lí Công Uẩn trong việc dời đô về Đại La. Nêu được tính thuyết phục trong cách lập luận của Lí Công Uẩn. c. Triển khai vấn đề nghị luận, có thể theo định 3.0 hướng sau: 1. Giới thiệu về Lí Công Uẩn và việc dời đô. 0.5 2. Trình bày suy nghĩ về vai trò của Lí Công Uẩn 2.0 đối với vận mệnh đất nước: - Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc dời đô. 2 + Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc dời kinh đô ra khỏi Hoa Lư (dẫn chứng). + Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc chọn Đại La làm kinh đô mới (dẫn chứng). + Đánh giá nghệ thuật lập luận, từ đó cho thấy ý chí quyết tâm dời đô là việc làm sáng suốt thể hiện vai trò của ông đối với vận mệnh dân tộc. 3. Khẳng định vai trò của Lí Công Uẩn và ấn tượng 0.5 của bản thân. d. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ 0.25 riêng về vấn đề nghị luận e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính 0.25 tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. Trang 3
4. ĐỀ B KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Đề môn: Ngữ văn - Lớp 8 Thời gian làm bài: 90 phút PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm) Đọc bài thơ sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới: ĐI ĐƯỜNG Đi đường mới biết gian lao Núi cao rồi lại núi cao trập trùng Núi cao lên đến tận cùng Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non (Hồ Chí Minh, Ngữ văn 8, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015) Câu 1. (0,5 điểm) Bài thơ thuộc thể thơ gì? Câu 2. (0,5 điểm) Xác định đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật: Thu vào tầm mất muôn trung nước non Câu 3. (1,0 điểm) Nêu nội dung chính của bài thơ. Câu 4. (1,0 điểm) Qua bài thơ, em học tập được ở Bác điều gì? PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung phần Đọc - hiểu, viết đoạn văn (khoảng 120 từ) trình bày ý nghĩa của tinh thần lạc quan đối với đời sống mỗi con người. Câu 2. (5,0 điểm) Dựa vào văn bản Chiếu dời đô, hãy trình bày suy nghĩ về vai trò của Lí Công Uẩn đối với vận mệnh đất nước. HẾT Giám thị coi kiểm tra không giải thích gì thêm KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Đề môn: Ngữ văn - Lớp 8 Thời gian làm bài: 90 phút HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ B Phần Câu Nội dung Điểm Trang 4
5. 1 - Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. (Hoặc lục 0.5 bát: đối với bản dịch, đều cho điểm tối đa). 2 - Câu trần thuật “Thu vào tầm mắt muôn trùng 0.5 nước non.” có đặc điểm: + Hình thức: không có đặc điểm hình thức của các I. ĐỌC kiểu câu khác (nghi vấn, cảm thán, cầu khiến), kết HIỂU thúc câu bằng dấu chấm. + Chức năng: Dùng để nhận định. 3 - Học sinh có nhiều cách diễn đạt khác nhau. 1.0 - Định hướng: Bài thơ mang ý nghĩa tư tưởng sâu sắc; từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lí đường đời; vượt qua gian lao chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang. 4 - Đây là câu hỏi mở, học sinh vận dụng vốn hiểu 1.0 biết của mình để trả lời theo ý riêng của bản thân nhưng phải phù hợp với phẩm chất của Bác được thể hiện trong bài thơ. - Chẳng hạn như: niềm tin đối với dân tộc, tinh thần lạc quan, tinh thần vượt khó, phong thái ung dung tự tại, a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn. 0.25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa 0.25 của tinh thần lạc quan trong cuộc sống. c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn. Có thể viết 1.0 đoạn văn theo định hướng sau: * Giải thích: 0.25 - Lạc quan là gì? - Lạc quan là thái độ sống - Lạc quan là luôn vui tươi, vui cười dù có bất kì 1 chuyện gì xảy ra - Lạc quan như là một liều thuốc bổ cho cuộc sống tươi đẹp hơn. * Bàn luận 0.25 - Lạc quan sẽ tạo nên cuộc sống tươi đẹp cho tất cả mọi người - Giúp chúng ta biết sống một cách có ý nghĩa hơn - Giúp con người tránh khỏi những hiểm họa trong II. TẠO cuộc sống LẬP - Những người lạc quan thường thành công trong VĂN cuộc sống và công việc BẢN - Biểu hiện của tinh thần lạc quan + Luôn tươi cười dù có chuyện gì xảy ra + Luôn yêu đời + Luôn bình tĩnh xử lí mọi tình huống dù có chuyện gì xảy ra * Mở rộng: Một số tấm gương về tinh thần lạc 0.25 Trang 5
6. quan - Bác Hồ ở trong tù vẫn có thể sáng tác thơ, ngắm trăng - Các bệnh nhân ung thư vẫn lạc quan để chiến đấu bệnh tật để giành giật sự sống - Các em bé mồ côi vẫn lạc quan sống để mong ngày gặp lại cha mẹ của mình * Bài học: 0.25 - Đây là một tinh thần rất tốt, giúp con người vượt qua số phận - Bênh cạnh đó nó còn có những tác động xấu khi con người có tinh thần lạc quan thái quá. d. Sáng tạo: Cách diễn đạt trôi chảy, lưu loát, có 0.25 suy nghĩ riêng về vấn đề. e. Chính tả, dùng từ đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính 0.25 tả, chuẩn ngữ pháp của câu, chuẩn ngữ nghĩa của từ. a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận 0.25 Có đầy đủ Mở bài, Thân bài, Kết bài. b. Xác định đúng đối tượng cần nghị luận: Vai trò 0.25 của Lí Công Uẩn trong việc dời đô về Đại La. Nêu được tính thuyết phục trong cách lập luận của Lí Công Uẩn. c. Triển khai vấn đề nghị luận, có thể theo định 3.0 hướng sau: 1. Giới thiệu về Lí Công Uẩn và việc dời đô. 0.5 2. Trình bày suy nghĩ về vai trò của Lí Công Uẩn 2.0 đối với vận mệnh đất nước: - Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc dời đô. 2 + Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc dời kinh đô ra khỏi Hoa Lư (dẫn chứng). + Vai trò của Lí Công Uẩn trong việc chọn Đại La làm kinh đô mới (dẫn chứng). + Đánh giá nghệ thuật lập luận, từ đó cho thấy ý chí quyết tâm dời đô là việc làm sáng suốt thể hiện vai trò của ông đối với vận mệnh dân tộc. 3. Khẳng định vai trò của Lí Công Uẩn và ấn tượng 0.5 của bản thân. d. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ 0.25 riêng về vấn đề nghị luận e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính 0.25 tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. Trang 6
7. KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2021 - 2022 Đề môn: Ngữ văn, Lớp 8 Thời gian: 90 phút (không kể giao đề) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức - Hs vận dụng và đánh giá quá trình học tập, nhận thức của mình về cả 3 phân môn: Đọc - hiểu văn bản, Tiếng Việt và Tập làm văn. 2. Kĩ năng - Có kĩ năng trình bày, vận dụng những kiến thức và kĩ năng văn học vào làm một bài cụ thể. 3. Thái độ - Có ý thức làm bài nghiêm túc, trung thực, cẩn thận. 4. Năng lực, phẩm chất - Tự tin, tự chủ, tự lập. - Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy sáng tạo B. HÌNH THỨC KIỂM TRA: - Tự luận C. THIẾT LẬP MA TRẬN: Mức độ cần đạt Tổng Nội dung Vận Vận Nhận biết Thông hiểu dụng dụng cao I. ĐỌC - Ngữ liệu: - Nhận - Hiểu được - Rút ra HIỂU VB nhật dụng biết thể quan điểm/ bài học / VB nghệ thơ/ kiểu tư tưởng, về tư thuật. câu tác giả tưởng/ - Tiêu chí lựa được sử muốn nhắn nhận chọn ngữ dụng gửi qua bài thức liệu: trong bài thơ thông + 01 đoạn thơ qua một trích. vấn đề + Độ dài đặt ra khoảng 150 trong đến 200 chữ. bài thơ Số câu: 2 1 1 4 Tổng Số điểm: 1.5 0.5 1.0 3.0 Tỉ lệ: 15% 5% 10% 30% II. Câu 1. Nghị Viết TẠO luận xã hội đoạn LẬP - Khoảng 7 văn VĂN đến 10 câu BẢN - Trình bày ý nghĩa của tinh Trang 7
8. thần lạc quan đối với đời sống mỗi con người Câu 2. Nghị Viết luận văn học bài văn Dựa vào văn bản Chiếu dời đô, hãy trình bày suy nghĩ về vai trò của Lí Công Uẩn đối với vận mệnh đất nước. Số câu: 1 1 2 Tổng Số điểm: 2.0 5.0 7.0 Tỉ lệ: 20% 50% 70% Tổng Số câu: 2 1 2 1 6 cộng Số điểm: 1.0 1.0 3.0 5.0 10.0 Tỉ lệ: 10% 10% 30% 50% 100% Trang 8